Gjykata tha në një deklaratë se Netanyahu dhe Gallant “mbartin përgjegjësi penale” për “krimin e luftës të urisë si një metodë lufte dhe krime kundër njerëzimit, vrasje, persekutim dhe akte të tjera çnjerëzore”, si dhe “drejtimin e qëllimshëm të sulmeve kundër popullatës civile”.
Izraeli ka zhvilluar luftën e tij në Rripin e Gazës për më shumë se një vit, duke vrarë dhjetëra mijëra njerëz ndërsa përpiqet të çrrënjosë Hamasin në përgjigje të një sulmi nga grupi militant palestinez më 7 tetor 2023.
Zyra e Netanyahut i quajti akuzat, në një deklaratë të enjten, “absurde dhe të rreme” dhe tha se gjyqtarët që lëshuan urdhrin ishin “të motivuar nga urrejtja antisemite ndaj Izraelit”.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Joe Biden, e quajti vendimin “të egër” dhe premtoi “të qëndrojë gjithmonë pranë Izraelit dhe kundër kërcënimeve ndaj sigurisë së tij”. SHBA nuk është nënshkruese e ICC.
Në teori, urdhri i ICC-së nënkupton që Netanyahu dhe Gallant mund të arrestohen nëse udhëtojnë në ndonjë nga më shumë se 120 vendet që janë palë në gjykatë. Por disa qeveri në Evropë kanë sinjalizuar tashmë se mund të mos arrestojnë liderin izraelit nëse ai shkel në tokën e tyre.
Kur presidenti rus Vladimir Putin vizitoi Mongolinë, një palë në ICC, në shtator, ai nuk u arrestua, pavarësisht se ishte subjekt i një urdhri për transferimin me forcë të fëmijëve ukrainas në Rusi.
Politico përpiloi një listë të vendeve evropiane që mund të prangosnin Netanyahun nëse ai shfaqej në tokën e tyre, si dhe ato ku ai është ende i mirëpritur.
Do ta arrestojnë
Holanda
Ministri i Jashtëm holandez Caspar Veldkamp tha se Holanda do të zbatonte urdhrin e ICC dhe do ta arrestonte Netanyahun nëse ai hynte në vend. “Hollanda po zbaton 100 për qind Statutin e Romës,” tha ai, duke iu referuar traktatit themelues të gjykatës me bazë në Hagë.
Veldkamp do të vizitonte Izraelin javën e ardhshme, por udhëtimi i tij u mohua nga Ministri i Jashtëm izraelit Gideon Saar për shkak të komenteve të tij në mbështetje të vendimit.
Irlanda
Kryeministri irlandez Simon Harris u përgjigj “po, absolutisht” kur u pyet nëse Irlanda do ta arrestonte Netanyahun.
“Ne mbështesim gjykatat ndërkombëtare dhe zbatojmë urdhrat e tyre,” tha ai.
Belgjika
“Lufta kundër mosndëshkimit, kudo që kryhen krime, është një prioritet për Belgjikën, e cila mbështet plotësisht punën e GJNP-së”, tha Ministria e Punëve të Jashtme belge. “Ata që janë përgjegjës për krimet e kryera në Izrael dhe Gaza duhet të ndiqen penalisht në nivelin më të lartë, pavarësisht se kush i ka kryer ato.
Zëvendëskryeministrja belge Petra De Suter tha se “Evropa duhet të respektojë” vendimin e ICC dhe “të mbështesë këto urdhër-arreste”.
Spanja
“Spanja respekton vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare Penale dhe do të respektojë detyrimet e saj sipas Statutit të Romës dhe ligjit ndërkombëtar”, thanë zyrtarët e qeverisë për mediat spanjolle.
Ministrja spanjolle e Punës Yolanda Díaz gjithashtu përshëndeti vendimin e ICC, duke thënë se Madridi është gjithmonë “në anën e drejtësisë dhe ligjit ndërkombëtar”.
“Gjenocidi kundër popullit palestinez nuk mund të mbetet i pandëshkuar”, shtoi ajo.
Austria
Ministria e Jashtme e Austrisë e quajti vendimin e ICC “jashtëzakonisht të pakuptueshëm”. Megjithatë, thuhet se autoritetet nuk kanë zgjidhje tjetër veçse të arrestojnë Netanyahun.
Ministri i Jashtëm austriak Alexander Schallenberg e kritikoi vendimin si “absurd”, por shtoi se “e drejta ndërkombëtare është e panegociueshme dhe zbatohet kudo”.
Sllovenia
“Sllovenia respekton vendimin e ICC në lidhje me urdhër-arrestet për krime të dyshuara lufte dhe krime kundër njerëzimit dhe do ta respektojë plotësisht atë,” tha kryeministri Robert Golob.
Nuk do ta arrestojnë
Hungaria
Kryeministri hungarez Viktor Orban ka njoftuar se jo vetëm që do të sfidojë gjykatën, por do të hapë tapetin e kuq për Netanyahun, duke ftuar liderin izraelit në Budapest.
“Kjo në vetvete është e gabuar,” tha Orbán në një intervistë me radion shtetërore hungareze, duke iu referuar vendimit. Pra, nuk ka zgjidhje tjetër këtu: Ne duhet të përballemi me këtë vendim, kështu që më vonë sot do të ftoj kryeministrin izraelit, zotin Netanyahu, të vizitojë Hungarinë.
Është e paqartë se çfarë do të bëjnë
Republika Çeke
Disa politikanë çekë, duke përfshirë kryeministrin, ministrin e mbrojtjes dhe ministrin e jashtëm, kritikuan vendimin e ICC.
“Vendimi fatkeq i ICC minon autoritetin e saj në raste të tjera, kur ajo barazon përfaqësuesit e zgjedhur të një shteti demokratik me drejtuesit e një organizate terroriste islamike,” tha kryeministri çek Petr Fiala.
Ministrja e mbrojtjes Jana Chernokhova tha se akuzat “duhen të mbështeten me prova”.
Ndërsa ishte dakord me pikat e dy ministrave të tjerë, kryediplomati Jan Lipavsky tha se Republika Çeke “do të qëndrojë gjithmonë për respektimin e ligjit ndërkombëtar.”
Gjermania
Ministrja e Jashtme gjermane, Analena Baerbock tha se Berlini “po shqyrton se çfarë do të thotë vendimi i ICC për Gjermaninë”.
Por zëdhënësi kryesor i qeverisë, Steffen Hebstreit, u tha gazetarëve se ishte “e vështirë të imagjinohej që arrestimet mund të kryheshin në Gjermani”, duke iu referuar urdhër-arrestit.
“Çdo veprim i mëtejshëm do të ndërmerret vetëm kur të parashikohet prania e kryeministrit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të Mbrojtjes Yoav Gallant në Gjermani”, shtoi ai në një deklaratë.
Italia
Ministri i Jashtëm italian Antonio Tajani tha se Italia “mbështet ICC” por se “duhet të luajë një rol ligjor, jo politik”, duke shtuar se Roma po shqyrton se si të “interpretojë” vendimin.
“Nëse Netanyahu dhe Gallant vijnë në Itali, ne do të duhet t’i arrestojmë ata”, tha ministri italian i Mbrojtjes, Guido Crosetto. Por ai shtoi: “Unë besoj se vendimi i ICC është i gabuar.”
Zëvendëskryeministri italian Matteo Salvini shprehu mbështetjen e tij të plotë për kryeministrin izraelit, duke thënë se Netanyahu “do të ishte i mirëpritur” në Itali.
“Kriminelët e luftës janë diçka tjetër,” shtoi ai.
Franca
Vendimi i ICC-së “nuk është një aktgjykim, por një zyrtarizim i aktakuzës”, tha në një deklaratë një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme franceze.
“Franca e vëren këtë vendim. Në përputhje me angazhimin e saj të gjatë për të mbështetur drejtësinë ndërkombëtare, ajo përsërit angazhimin e saj për punën e pavarur të Gjykatës, në përputhje me Statutin e Romës”, thuhet në deklaratë.
Mbretëria e Bashkuar
Një zëdhënës i kryeministrit britanik Keir Starmer konfirmoi se Britania do t’i “përmbahej detyrimeve të saj ligjore”, por shtoi: “Ne nuk do të spekulojmë”, kur u pyet nëse Netanyahu do të arrestohej nëse ai vinte në MB.
“Hetimet nga gjykatat penale ndërkombëtare rrallë bëhen çështje e veprimit ligjor ose ligjzbatues britanik ose të qeverisë britanike,” tha Sekretarja e Brendshme Yvette Cooper.
Emily Thornberry, kryetarja laburiste e komisionit parlamentar të punëve të jashtme, ishte më e theksuar. “Nëse Netanyahu do të vinte në Britani, detyrimi ynë sipas Konventës së Romës do të ishte ta arrestonim atë sipas urdhrit të GJNP-së”, tha ajo, duke shtuar se “nuk është në të vërtetë një çështje nëse duhet ta arrestojmë atë, ne duhet ta bëjmë këtë sepse ne jemi anëtarë të GJNP-së”.
