Duket se Marsi ka një efekt shumë më të madh në Tokë sesa menduam, domethënë mund të ndikojë edhe në ciklet e oqeaneve tona.
Sipas një analize të re të të dhënave gjeologjike, ndërveprimi gravitacional midis dy planetëve rezulton në ndryshime ciklike në rrymat e thella të oqeanit që përsëriten çdo 2.4 milionë vjet.
“Ne u befasuam kur gjetëm cikle prej 2.4 milionë vjetësh në të dhënat mbi sedimentet e detit të thellë. Ato mund të shpjegohen vetëm në një mënyrë – ato lidhen me ciklet e ndërveprimeve midis Marsit dhe Tokës”, tha gjeologia Adriana Dutkiewicz nga Universiteti i Sydney, shkruan sciencealert.
Vitet e fundit, shkencëtarët kanë identifikuar të ashtuquajturin cikël të madh astronomik, domethënë një model prej 2.4 milionë vjetësh që lidhet me shtrirjen e orbitave të Tokës dhe Marsit.
Ndërsa nuk ka shumë prova të drejtpërdrejta të këtij ndërveprimi në të dhënat gjeologjike të Tokës, ajo që kemi gjetur tregon se kulmi i këtij cikli është i lidhur me rrezatim më të madh diellor, si dhe një klimë më të ngrohtë. Duhet theksuar se kjo nuk lidhet me ndryshimet klimatike që po kalon aktualisht planeti ynë, të cilat janë shkaktuar nga aktivitetet njerëzore.
Ne tashmë e dimë se planetët e tjerë mund të ndikojnë në orbitën e Tokës rreth Diellit, duke e tërhequr atë në një formë më të zgjatur gjatë cikleve të Milankovićevih që përkojnë me ngritjen dhe rënien e epokave të akullit. Por këto cikle janë shumë më të shpeshta; ato ndodhin gjatë qindra mijëra viteve, dhe shkaktohen kryesisht nga ndërveprimet me Jupiterin dhe Saturnin.
U krijua një periudhë bazë prej rreth 100 mijë vjet dhe periudha dytësore prej afërsisht 400 mijë dhe 125 mijë vjet, në të cilat ndodhin ndryshime të rëndësishme në nivelet e rrezatimit diellor.
“Fushat gravitacionale të planetëve në sistemin diellor ndërhyjnë me njëra-tjetrën dhe ky ndërveprim, i quajtur rezonancë, ndryshon ekscentricitetin planetar; domethënë sa rrethore është orbita e tij”, shpjegoi gjeofizikani Dietmar Müller nga Universiteti i Sidneit.
Ciklet u konfirmuan në vitin 1976 kur shkencëtarët zbuluan të dhënat e tyre në sedimentet nga fundi i oqeanit. Por Dutkiewicz dhe kolegët e saj kërkuan një proces tjetër në të dhënat gjeologjike. Ata u përpoqën të përcaktonin nëse rrymat në fund të oqeanit ndryshojnë gjatë një klime më të ngrohtë – bëhen më të forta ose ngadalësohen.
Sedimenti “i copëtuar” tregon vorbulla më të shpejta në fund të detit, ndërsa një grumbullim i barabartë i sedimentit tregon kushte më të qeta. Ata analizuan të dhënat nga 293 gropa shkencore në mbarë botën, në të cilat gjetën prova të 387 “çarjeve” në sediment gjatë 70 milionë viteve të fundit.
Kur ata transferuan parregullsitë sedimentare në një periudhë kohore, ata vunë re një grupim të pazakontë, domethënë një cikël prej 2.4 milionë vjetësh që korrespondonte me ciklin e madh astronomik të Tokës dhe Marsit.
Për më tepër, “çarjet” përkonin me periudha historike të klimave më të ngrohta, duke përfshirë maksimumin e famshëm termik Paleocen-Eocen që ndodhi rreth 56 milionë vjet më parë, kur temperatura e Tokës u rrit deri në 8 gradë Celsius.
Zbulimi i befasoi shkencëtarët sepse modelet tregojnë se sistemi i qarkullimit përgjegjës për Rrjedhën e Gjirit mund të mbyllet me ngrohjen globale dhe se një klimë më e ngrohtë do të rezultojë në oqeane më pak aktive të thella.
