Estonia përballet me pasiguri të shtuar për shkak të afërsisë me kufirin rus dhe tensioneve historike.
Edhe pse Estonia është anëtare e NATO-s, frika nga provokimet ruse krijon pasiguri për ta.
Masat legjislative, si rritja e investimeve në mbrojtje dhe ndërtimi i bunkerëve, tregojnë vendosmërinë e vendit për t’u përgatitur për një konflikt të mundshëm, raporton BBC.
“Ne jemi mësuar me truket dhe taktikat e tyre”, tha shefi i policisë kufitare estoneze Egert Belitsev.
“Kërcënimi rus nuk është i ri për ne. Aktualisht ka provokime dhe tensione të vazhdueshme në kufi”, shtoi ai.
“Policia kufitare filmoi rojet ruse në lumin Narva që shënon kufirin midis dy vendeve”, vazhdoi Belitsev.
Bëhet e ditur se rreth 96% e njerëzve në Narva janë folës të rusishtes dhe shumë prej tyre kanë shtetësi të dyfishtë.
Estonia shqetësohet se nëse Putini bëhet më i sigurt, ai mund të përdorë komunitetin e madh etnik rus rreth Narvës si pretekst për një pushtim.
Është një plan që ai e ka zbatuar tashmë në Gjeorgji dhe Ukrainë.
“Ne përdorim drone, helikopterë dhe aeroplanë, të cilët përdorin sinjalin GPS dhe bllokimi i GPS ndodh gjatë gjithë kohës. Rusia ka shumë ndikim në mënyrën se si ne i bëjmë detyrat tona”, tha shefi i policisë kufitare.
A janë vendet jashtë NATO-s në rrezik më të madh?
Camille Grand, ish Ndihmës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s për Investimet e Mbrojtjes, beson se, pas Ukrainës, Putini ndoshta do të ishte më i prirur të synonte një vend jo anëtar të NATO-s (si Moldavia) sesa të synonte një anëtar të NATO-s, për shkak të rrezikut më të ulët të hakmarrjes ndërkombëtare.
Nëse në Ukrainë arrihet paqja, parashikon studiuesi i lartë Dr. Messmer, Rusia ka të ngjarë të vazhdojë fushatat e dezinformimit dhe luftën kibernetike në Evropë, si dhe sabotimin dhe spiunazhin në Detin Baltik.
“Unë mendoj se ata do të vazhdojnë me të gjitha llojet e aktiviteteve destabilizuese, edhe nëse ka një paqe të favorshme për Ukrainën”, tha ai.
Por Grand nuk dëshiron të përjashtojë plotësisht mundësinë që Putini mund të synojë Balltikun.
Cili është ndikimi i NATO-s?
Presidenti rus Vladimir Putin ndoshta së pari do të konsideronte se si do të reagonin aleatët e NATO-s në rast të një sulmi ndaj Estonisë.
A do të rrezikonin SHBA, Franca, Italia apo Britania e Madhe një luftë me Rusinë për Narva, një pjesë e vogël e Estonisë në kufirin e saj lindor me Rusinë?
Çfarë nëse NATO nuk do të reagonte?
Ndyshe, një pushtim rus do të destabilizonte të gjithë Balltikun, pasi investitorët e huaj ka të ngjarë të largoheshin nga rajoni.
Ekziston gjithashtu shqetësim në Estoni se Donald Trump mund të zvogëlojë praninë ushtarake amerikane në Evropë.
Ministri estonez i Mbrojtjes Hanno Pevkur thekson: “Nëse ata sulmojnë qoftë edhe një pjesë të Estonisë, do të ishte një sulm ndaj të gjithë NATO-s. Jemi bashkë apo jo?”
Zgjidhje të reja ligjore për forcimin e mbrojtjes
Për shkak të pasigurisë së vazhdueshme në Balltik dhe Poloni, vendet në rajon po prezantojnë zgjidhje të reja ligjore për të forcuar mbrojtjen e tyre.
Polonia ka shpallur gatishmërinë e detyrueshme ushtarake për çdo mashkull të rritur, ndërsa kryeministri polak Donald Tusk po shqyrton një propozim francez për të ndarë një “ombrellë bërthamore” me aleatët evropianë në rast të tërheqjes së “mburojës bërthamore” amerikane.
Në vendet baltike, si Estonia, po futen ligje që kërkojnë që ndërtesat e reja të kenë strehimore dhe planifikojnë të ndajnë 5% të GDP-së për mbrojtjen nga viti 2026.
Lituania planifikon 5-6% dhe Polonia 4.7% të GDP-së, në mënyrë që të ndërtojë ushtrinë më të madhe të mundshme në Evropë.
“Ne nuk duam luftë, por nëse ajo vjen, ne jemi plotësisht të përgatitur për të mbrojtur Estoninë”
Estonia po kërkon gjithnjë e më shumë mbështetje të besueshme nga aleatët e saj evropianë dhe Mbretëria e Bashkuar ka një rol të madh për të luajtur.
Britania ka 900 trupa të stacionuara në Estoni dhe është zotuar të rrisë praninë e saj.
Në bazën në Tapa, oficeri i ushtrisë Alex Humphries thekson rëndësinë e automjeteve të blinduara dhe tankeve Challenger për mbrojtjen.
“Ne nuk duam luftë, por nëse ajo vjen, ne jemi plotësisht të përgatitur për të mbrojtur Estoninë”, tha Humphries.
