Shkup, 17 shtator – Nevojiten zgjidhje sistemtike, vendosje e masave afatgjata, punë aktive dhe mbështetje në terren me qëllim të rritjes së numrit të romeve të punësuara, duke pasur parasysh atë që shkalla e punësimit formal tek ato është vetëm 17 prë qind në vend, përkatësisht trefish më pak janë të përfaqësuara në tregun e punës. Me përfshirje më të madhe të punësimit formal, më shumë rome do të kenë mundësi për zhvillim personal dhe profesional dhe pavarësi ekonomike. Këto ishin disa nga konkludimet e konferencës nacionale “Rome e punësuar=Rome e pavarur”, në organizim të HERA – Asociacion për edukim shëndetësor, në kuadër të projektit “Rome e punësuar = Rome e pavarur”, financiarisht e mbështetur nga fondacioni suedez “Kvinna till Kvinna”.
Në konferencë, siç kumtoi organizuesi, folën Mabera Kamberi, udhëheqëse e Sektorit për koordinim dhe mbështetje teknike të ministrit të Politikës sociale, Demografisë dhe Të rinjve, Elizabeta Bozhinoska – drejtoreshë programore e HERA-s dhe Vesna Pesheva, u.d. zëvendës drejtoreshë në Agjencinë për punësim.
“Për mosrespektimin e të drejtave të njeriut të romëve, dinjitetit të tyre, nevojës për avancim të tyre, respektim dhe praktikim, përgjegjësia më e madhe është e atyre të cilët sjellin vendime, të cilët e krijojnë mendimin publik, por edhe i sektorit joqeveritar si partner në praktikimin e tyre. Konferenca e sotme nacionale “Rome e punësuar = Rome e pavarur” kushtuar gruas rome, është mundësi e jashtëzakonshme të gjithë së bashku, si institucione, bashkëpunëtorë ndërkombëtarë dhe partnerë, si dhe organizata joqeveritare, të diskutojmë për këtë çështje mjaft të rëndësishme. Besoj se do të arrijmë sinqerisht t’u përgjigjemi shumë pyetjeve, por edhe bashkarisht ta caktojmë drejtimin e avancimit të statusit të gruas rome çdokund”, deklaroi Kamberi.
Peshova informoi se një nga grupet targetore drejt të cilave janë kahëzuar aktivitetet e Agjencisë prë punësim për përforcim të kapaciteteve të personave të papunë dhe punësimin e tyre janë romët e papunë, të cilët bëjnë pjesë me 10 për qind në numrin e përgjithshëm të personave të evidentuar të papunë.
Sipas drejtoreshës programore të HERA-s, Bozhinovska, ekziston një stereotip shumëvjeçar dhe i dëmshëm se romët, përfshirë edhe gratë, nuk janë të gatshëm të punojnë.
Pjesëmarrësit në konferencë diskutuan për qasjen e romeve drejt tregut të punës në vend, pengesat me të cilat përballen dhe hapat të cilat nevojiten të ndërmerren për pjesëmarrjen e tyre më të madhe me çka do të mundësohet edhe pavarësi më e madhe ekonomike e romeve në shoqëri. Krahas sukseseve të arritura, u prezantua edhe puna e personave të cilët ishin pika kontakti në terren në katër qytete të vendit dhe shoqëruan rome të papuna drejt Agjencisë për punësim, me qëllim të ndihmës dhe mbështetjes në procesin e paraqitjes si kërkuese aktive të punës, bashkangjitje drejt masave për punësim të cilat i ofron kjo agjenci dhe tejkalim të sfidave me të cialt përballen romet në pjesën e punësimit. U pezantuan edhe rekomandime për zgjidhje sistematike, si dhe sfidat gjatë shfrytëzimit të masave nga NPP për punësim dhe krijim të rekomandimeve për avancim të të njejtave për vitin 2025.
