Një numër i madh i armëve ilegale janë në duar të qytetarëve në Kosovë. Vetëm në vitin 2024 janë konfiskuar mbi 1500 armë dhe 24 mijë municione. Për këtë ekspertët e sigurisë kërkojnë që institucionet të ndërmarrin masa parandaluese.
Nëntë fëmijë në Kosovë janë infektuar për një javë me sëmundjen ngjitëse të fruthit.
Kështu ka bërë të ditur Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike.
E këto raste, sipas IKSHPK-së, vijnë nga qytete e ndryshme të vendit, pas mosvaksinimit kundër kësaj sëmundje.
“Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) informon se nga data 05 deri më 13 maj 2025, në Kosovë janë raportuar 9 raste të fruthit: 4 raste nga Ferizaji; 2 raste nga Shtimja dhe nga 1 rast në komunat: Lipjan, Graçanicë dhe Fushë Kosovë. Sipas grup-moshave, rastet e raportuara janë: 7 raste të moshës 1-2 vjeç dhe 2 raste të moshës 4-5 vjeç. Të gjitha rastet kanë të bëjnë më fëmijë të pavaksinuar me vaksinën MMR (fruth, rubeollë dhe shyta)”, thuhet nga IKSHPK.
Më të rrezikuar nga kjo sëmundje ngjitëse vlerësohet se janë fëmijët nën moshën 5-vjeçare.
Por sipas specialistes së mjekësisë familjare, Albana Morina jo vetëm kjo grupmoshë rrezikohet.
“Moshat më të rrezikuar janë fëmijët nën moshën 5 vjeçare dhe mbi moshën 30 vjeçare por edhe të gjithë ata të cilët nuk janë të vaksinuar, apo edhe ata të cilët janë vaksinuar por nuk kanë krijuar imunitet prej vaksinimit mund të infektohen. Sipas kalendarit të vaksinimit, fëmijët duhet të vaksinohen në moshën 1 vjeçare dhe kur fëmija i mbush 6 vjet”, thotë ajo.
Por cilat janë simptomat e fruthit?
“Simptomat e fruthit janë ethet, temperaturë, skuqje e syve, lotim, kollitje mirëpo një simptomë karakterizuese që e dallon fruthin është sepse në pjesën e bukale ju shfaqen disa pika të bardha. Është sëmundje që mundet me kalu lehtë por mundet edhe me pas kompliket e saj si shurdhimin, pneomoninë, ndezjen e mushkërive dhe ndezjen e trurit”, tregon Morina.
Kurse sipas infektologut, Shemsedin Dreshaj, ndërlidhja e vaksinës kundër fruthit me autizmin, ka ndikuar që shumë prindër të hezitojnë t’i vaksinojnë fëmijët e tyre.
“Bëhet fjalë për një sëmundje e cila është larguar nga Kosova në vitet e 90-ta, praktikisht pas luftës kemi pasur raste sporadike. Mos harrojmë rastet të tilla kanë filluar të paraqiten kudo në botë. Ky problem ka lind edhe me herë pas paraqitjes se autizmit që është një sëmundje brengosës për çiftet e reja, si dhe një luftë mediale që e kanë ndërlidhur vaksinën e fruthit me autizmin gjë që nuk ka ndonjë lidhshmëri”, thotë Dreshaj.
Ai mes tjerash tha se kjo vaksinë është dëshmuar se është e sigurt dhe ka shpëtuar miliona jetë.
